Pimapenin Sosyolojisi

Besim Dellaloğlu’nun 8 Ekim tarihli duvar yazısı okuması sonrası çalakalem:

Pimapeni pencere malzemesi olarak kullanma adetinin ana akım olması bir nebze anlaşılabilir. Yoksul yurttaşın bina cephesi mantolamasıyla birlikte artık standart olarak çift cam üretilen pimapenle enerji tasarrufunu amaçladığı açık bence. Bu tercihin fonksiyonel yönü daha ön planda yani. Son yıllarda standart beyaz çerçeveli modellere alternatif ahşap görünümlü veya çeşitli renklerde doğramalar kullanılması da biçimsel bir arayış olduğuna işaret ediyor. Yani geniş yığınlar tarafından sınanmış ve limitleri zorlanmakta olan bir 'bilgi' artık pimapen.

Ancak pimapen bahsi her açıldığında beni hala ve asıl şaşırtan şey, balkon kapatma mevzuu. Kocamustafapaşa’da yaşayan küçük bir meydana bakan dairelerin yarısından fazlasının balkonlarının bu şekilde kapatılmış olduğunu birkaç yıl önce hayretle keşfettiğimi hatırlıyorum. Anadolu’da bu durum daha sıradan. "Balkonu mutfağa katma" taleplerinin yaygınlığı da malumunuzdur. Bunun "mekan/alan kazanma"yla doğrudan ve her durumda alakalı olmadığını sanıyorum. Anadolu’da 3+1, 120m2 yeni üretilmiş dairelerin balkonlarının kapalılığının, satın alanlar açısından bir değer kıstası olarak görüldüğünü doğrulayabilirim. Ancak pimapenin evriminin sadece doku ve renk bakımından çeşitlenmediğini; katlanan, çerçevesiz, bazılarına tıpkı araba camlarına olduğu gibi siyah film çekilmiş daha yeni modellerin de tüketici tarafından hemen benimsendiğini, ısrarla talep edildiğini söyleyebilirim.

Tarihi yapıların (örnekse İznik ve Trabzon Ayasofyaları) çerçeveli ya da çerçevesiz pimapenle imtihanı ise bambaşka bir bahis. Fonksiyonel yönü nedeniyle benimsenmiş bir malzemenin zihniyete bu kadar kısa zamanda sirayet etmiş olmasını açıklamak zor.

Özetle pimapenin pencere ve ıslak zeminli birimlerde kapı olarak kullanılması; ucuzluğu, konfor ve ısı tasarrufu sağlaması ile alakalı görünüyor. Hayatta kalma travması, hızlı şehirleşen geniş kitlelerin kolektif hafizlarında hala canlı. Ancak pimapen marifetiyle dış mekan-iç mekan ayrımında bir arayüz işlevi gören balkonun iç mekan lehine (neden dış mekan lehine olsun ki?) ortadan kaldırılması daha dikkate şayan görünüyor.

— — — — —

Daha detaylı bir incelemeye bu bağlantı üzerinden erişilebilir.